recensie Trouw: Het ijskonijn van binnen in het wonderschone 'Menuet' van NTGent *****
| 27 augustus 2018
De toneelvloer is volgestapeld met nachtkastjes, commodes, stoelen, alles in een ijzig blauwachtig wit geschilderd. Erop drie mensen, haast onbeweeglijk alsof ze, ver genoeg uit elkaar toch, bang zijn iemand aan te raken. Het duurt lang voor de eerste zin klinkt.'Menuet', de toneelversie door NTGent van de gelijknamige korte roman van Louis Paul Boon uit 1955, ademt van meet af aan een onmiskenbare, eigenaardige spanning. Er broeit iets, maar wat precies?Al zijn de drie monologen uit het origineel in elkaar geschoven, het blijven monologues intérieurs van drie eenzame zielen. Een enkele verstolen blik is (bewust) te kort om te weten of er echt geluisterd wordt.De man werkt overdag in vrieskelders en knipt 's avonds sensatieberichten uit de krant. Zijn vrouw wil vooral gewoon zijn en heeft tegen de eeuwige stilte thuis een jong dienstmeisje ingehuurd, dat haar heimelijke verlangens intussen met die van hem en haar meet.Verbazend subtiel
Vreugdeloos lijkt het, maar het bijzondere is, dat de voorstelling die gedachtestromen optilt naar een toneelmatig plan, dat je naar adem doet snakken. Roepen in het boek de krantenknipsels over seks en geweld, die daar als een soort papieren lichtkrant boven de eigenlijke tekst meelopen, een onontkoombare dreiging op, in de voorstelling gebeurt dat heel anders en verbazend subtiel.Met de vormgeving (Bettina Pommer), een uiterst muzikale tekstbehandeling en heel precies georkestreerde mise-en-scène creëert de jonge regisseuse Liliane Brakema een even onheilspellende als zinnelijke sfeer. Tekenend voor de relaties is hoe de vrouw nogal naturel spreekt, terwijl de man en het meisje hun zinnen welhaast tot poëzieregels afbreken.Het aanvankelijk vrij statische bewegingspatroon krijgt heftiger intermezzo's naarmate de personages zich proberen te verzetten tegen ongewilde roerselen. De man weet zich bijna geen raad met zijn affectie voor het meisje, terwijl haar lome gebaren een steeds sensueler expressie krijgen.Zelden maak je mee dat zo elk woord, elk gebaar betekenis krijgt. Dat vergt een geconcentreerde én lenige acteerkunst en die is hier weergaloos. Bert Luppes ís het tragische, van binnen brandende ijskonijn, Chris Thijs prachtig als zijn ongelukkige, opgeruimdheid veinzende vrouw. Ronduit adembenemend is Lien Wildemeersch. Zij paart naïviteit aan raffinement en geeft het meisje zo een onschuldig verleidelijk en tegelijk duivels aura.Brakema's enscenering heeft, inclusief een magistraal schokmoment, een welhaast Pinteriaanse, onderhuidse verbeeldingskracht: het verhaal lijkt helder, maar het mysterie blijft intact. De voorstelling is schrijnend, onverwacht vertroostend ook nog. En wonderschoon. Een toneelparel die niemand zich zou mogen laten ontgaan.
Brakema's enscenering heeft, inclusief een magistraal schokmoment, een welhaast Pinteriaanse, onderhuidse verbeeldingskracht: het verhaal lijkt helder, maar het mysterie blijft intact. De voorstelling is schrijnend, onverwacht vertroostend ook nog. En wonderschoon. Een toneelparel die niemand zich zou mogen laten ontgaan.Hanny Alkema voor Trouw