TAZette - Short of Lying

Met de titel van dit artikel heb ik nu ongetwijfeld hoge verwachtingen gezaaid bij jou, beste lezer. Ik wou koste wat het kost je aandacht trekken, je dwingen om dit artikel over de belangwekkende lecture performance van de Braziliaanse Luanda Casella te lezen. Mijn oprechte excuses daarvoor, maar nu je toch al bezig bent, kan je ineens doorlezen, toch? Voor deze listige strategie liet ik me inspireren door Short of Lying, waarin Casella een personage opvoert dat verslaafd is aan het creëren van clickbait. Het personage in kwestie lijdt aan insomnia en beslist om de slapeloze uren te wijden aan het schrijven van bullshit stories, sensationele artikels die al te vaak een loopje nemen met de feiten. “My addiction was to add noise to a world that barely made sense to me,” zo verwoordt Casella het zelf. Maar waarom? Wat drijft haar ertoe om zulke absolute nonsens te produceren? Welke onverwerkte trauma’s uit het verleden spelen hier mee? En ook: hoe kan ze van die verslaving afkicken? Het is op die vragen dat Casella een antwoord tracht te zoeken.

Short of Lying is spoken word performance, TED-talk, standupcomedy en (postmoderne) bekentenisliteratuur in één. Casella plukt uit verschillende literaire genres narratieve strategieën (zoals de digressie of de cliffhanger) om het publiek volledig te krijgen waar ze wil: aan haar lippen. Daar hangen we dan, volledig meegesleurd in haar anekdotiek, tot Casella beslist om haar verhaal abrupt af te breken, net op het moment dat het de hoogste top van de spanningsboog bereikt. Als verteller heeft ze dus best wel wat sadomasochistische trekjes: ze wint sympathie, om daarna te tonen hoe ze dat precies flikte, waardoor we aan haar betrouwbaarheid gaan twijfelen. Casella legt ook uit hoe bepaalde vertelstrategieën eigenlijk werken. De cliffhanger, bijvoorbeeld, produceert een grote dosis dopamine in onze hersenenen, waardoor we die volgende aflevering gewoon moéten zien. Opbouwen, deconstrueren, weer opbouwen: zo gaat ze het hele stuk door. Ze gebruikt daar het projectiescherm voor dat achter haar is opgesteld, en dat een sleutelrol speelt in de technisch vernuftige en complementaire scenografie, verzorgd door Felix Fasolt. Aan het einde van deze lecture performance voel je je als toeschouwer ietwat leeggezogen, mede dankzij de hyperintelligente opbouw ervan. Ook Casella zelf maakt indruk met haar performance en toont zich als een ware meesterverteller. Ze kent haar literatuur, ze weet wat ze wil vertellen, en slaagt erin om haar boodschap met verve over te brengen.

TAZette - (EH)