NO YOGURT FOR THE DEAD - HISTOIRE(S) DU THÉÂTRE VI
Wat als theater de dood kon overwinnen? Met 'No Yogurt for the Dead' tracht de wereldberoemde regisseur Tiago Rodrigues de laatste woorden van zijn vader te verbeelden.
Synopsis
In No Yogurt for the Dead laat Tiago Rodrigues, artistiek directeur van Festival d'Avignon, zich inspireren door een waargebeurd verhaal over zijn vader. Rogério Rodrigues, een gerespecteerd Portugees journalist, begon in zijn laatste dagen in het ziekenhuis een krantenartikel neer te pennen. Elke dag schreef zijn vader in zijn notitieboekje aan een verhaal over zijn ervaringen als terminale patiënt. Zowel Tiago als zijn vader wist dat dit zijn laatste artikel zou zijn.
Toen zijn vader overleed, opende Tiago Rodrigues het notitieboekje. Het bevatte slechts een paar lijnen en stippen, een paar krabbels, zoals de abstracte tekeningen van een kleuter. Nu wil Rodrigues de ongeschreven pagina's van zijn vaders laatste werk verbeelden. Door herinneringen, liedjes of fragmenten van zijn vaders geschriften te mengen, bouwt Rodrigues aan een voorstelling die een kleine overwinning op de dood wenst te zijn.
Na Miet Warlop, Angélica Liddell, Tim Etchells, Faustin Linyekula en Milo Rau is Tiago Rodrigues de nieuwste gevierde regisseur die door NTGent wordt uitgenodigd om deel te nemen aan de prestigieuze reeks Histoire(s) du Théâtre.
In zijn voorstelling is elke scène een speelse variatie op het thema afscheid. Het podium vormt een surreëel landschap waar ziekenhuisbedden over een ijzige zee glijden, als metafoor voor het tumult van het leven. Met muziek en poëzie als de grammatica van een theater dat zelfs in de droevigste verhalen redenen vindt voor vreugde.
Een brief van Tiago
Het was herfst
Rogério Rodrigues was voor het laatst in het ziekenhuis opgenomen
Hij wist dat de wijnoogst
in zijn verre geboortedorp,
in Trás-os-Montes, in het noordoosten van Portugal
op zijn einde liep
Hij wist ook dat hij de wijn van deze oogst niet meer zou drinken
Hij bevond zich op 418 kilometer van zijn dorp
hier, in het ziekenhuis van Amadora-Sintra, in een grauwe voorstad van Lisboa, Lissabon
Maar het probleem was niet de afstand, het was de tijd
De afstand was precies
De tijd was onzeker
Zoals de wijnoogst liep ook Rogério op zijn einde
***
Toen mijn vader Rogério in het ziekenhuis lag, in de laatste weken van zijn leven, vroeg hij me om een notitieboekje en een pen mee te brengen. Hij vertelde me dat hij na een carrière van 40 jaar als journalist een laatste artikel wilde schrijven. Journalistiek als een manier om te sterven.
Mijn vader wilde schrijven over zijn ervaringen in het ziekenhuis. Over wat hij zag in de kliniek en hoe het voelde om daar te liggen, verworden van mens tot patiënt. Over die plek waar mensen behandeld werden alsof ze er niet meer waren terwijl ze er wel nog zijn. Hij had zelfs al een titel en schreef die meteen op de eerste bladzijde: De doden eten geen yoghurt. Hij had zijn hele leven een hekel aan yoghurt gehad, maar nu maakte het deel uit van zijn dagelijks dieet in het ziekenhuis en hij begon het lekker te vinden.
Nadat mijn vader was overleden, opende ik het notitieboekje om te lezen wat hij had geschreven, maar er stonden alleen wat lijntjes en stipjes in. Ik ging ervan uit dat hij geprobeerd had om te schrijven, maar dat zijn hand te zwak was om daarin te slagen. Of misschien dacht hij dat hij aan het schrijven was, in een droomachtige toestand, maar kwam er niets zinvols meer uit.
***
Alleen maar krabbels
Meer niet, behalve de titel
Niet één woord
Niets wat op een letter leek
Krassen, krabbels, strepen
Onsamenhangende lijntjes
Zoals de krabbels van een kind dat nog niet kan tekenen
Lijntjes getrokken door een verzwakte hand
Een hand die zich inbeeldde dat hij schreef, maar die niet schreef
Een hand die al geen letters meer kon vormen
Een nutteloze hand
***
Weken, maanden en jarenlang doorbladerde ik de bladzijden van het boekje. De krabbels waren als een afbeelding van onmacht. Tekeningen van het einde. Wat zou mijn vader proberen schrijven hebben?
Toen besloot ik een voorstelling te maken. Theater maken als een manier van leven. Om betekenis te geven aan dat wat geen betekenis heeft. Ik besloot een voorstelling te maken waarin ik de laatste reportage verbeeld die mijn vader zou geschreven hebben.
***
De voorstelling is een ingebeelde reportage
Soms laten we op scène dingen zien die gebeurd zijn
Soms laten we dingen zien die verzonnen zijn
Soms zal iets dat echt gebeurd is, op een verzinsel lijken
Soms zal iets dat verzonnen is, echt lijken
Deze ingebeelde reportage speelt zich af op de grens
tussen leven en dood
tussen werkelijkheid en fictie
tussen journalistiek en theater
In deze voorstelling krijgt Rogério een andere naam: Langebaard
Om verwarring te vermijden
De oudste zoon wordt Kortebaard
Zo begint ze:
“De doden eten geen yoghurt”
Een reportage van Langebaard
Correspondent in het ziekenhuis van Amadora-Sintra
Credits
De cast van deze voorstelling bestaat uit Lisah Adeaga, Manuela Azevedo, Beatriz Brás, en Hélder Gonçalves.
Coproducenten zijn o.a. Culturgest Lisboa, Wiener Festwochen en Piccolo Teatro di Milano – Teatro d’Europa.
Bekijk de meest actuele versie van de credits hier.
Speeldata
Van 23 tot januari tot 1 februari 2025 bij NTGent. In voorjaar 2025 ook op Culturgest Lissabon, in Braga, en tijdens Wiener Festwochen.
Over de NTGent series 'Histoire(s) Du Théâtre'
Histoire(s) du Théâtre is een reeks nieuwe producties in opdracht van NTGent, het stadstheater van Gent. De titel verwijst naar de documentaires Histoire(s) du Cinéma van de Franse cineast Jean-Luc Godard, waarin hij het filmpubliek een overzicht gaf van de sleutelmomenten uit de geschiedenis van de Europese cinema. Geïnspireerd door zijn genereuze voorbeeld nodigt NTGent een regisseur uit om te reflecteren op theater als kunstvorm.
De reeks werd gelanceerd door Milo Rau, voormalig artistiek directeur van NTGent, met La Reprise - Histoire(s) du Théâtre I. Deze voorstelling werd voor het eerst opgevoerd op het KunstenfestivaldesArts in Brussel in mei 2018 en toerde sindsdien wereldwijd. De befaamde Congolese choreograaf Faustin Linyekula creëerde vervolgens Histoire(s) du Théâtre II, inclusief een re-enactment van een beroemde dansvoorstelling uit de jaren zeventig van het Congolese Nationale Ballet, met enkele van de originele performers. Derde in de rij was de Spaanse regisseuse Angélica Liddell. In Liebestod - Histoire(s) du Théâtre III stond Liddell zelf op het podium en verkende ze haar fundamentele ideeën over theater en tragedie. Liebestod ging in première op het Festival d'Avignon in juli 2021.
De Belgische kunstenaar Miet Warlop creëerde Histoire(s) du Théâtre IV. ONE SONG (foto) was een van de revelaties van het Festival d'Avignon in juli 2022 en toert sindsdien door Europa. De Britse theaterlegende Tim Etchells bracht How goes the World - Histoire(s) du Théâtre V in première in november 2023, aan de vooravond van de veertigste verjaardag van zijn legendarische collectief Forced Entertainment.
Biografie Tiago Rodrigues
De eerste ambitie van de Portugese acteur en regisseur Tiago Rodrigues was om te spelen met mensen die samen voorstellingen wilden bedenken. Zijn ontmoeting met het Belgische gezelschap tg Stan in 1997, toen hij nog maar 20 was, bevestigde definitief zijn gehechtheid aan de afwezigheid van hiërarchie in een creatieve groep. Hij ontwikkelt er zijn acteren, zijn dramatisch schrijven en zijn voorliefde voor het collectief. De vrijheid van optreden en beslissen die hij toen kreeg, zou voor altijd zijn toekomstige voorstellingen beïnvloeden.
Tiago Rodrigues bevond zich dus herhaaldelijk en vroeg in zijn carrière in een positie van aanstichter, en beetje bij beetje begon hij projecten te regisseren en te schrijven die hij "toevallig" tegenkwam. Daarnaast schreef hij ook scenario's, artikelen, gedichten, voorwoorden, opiniestukken, enz. In 2003 richtte hij samen met Magda Bizarro het gezelschap Mundo Perfeito op, waarmee hij vele voorstellingen creëerde zonder zich op een specifieke locatie te vestigen en waarmee hij te gast was bij vele nationale en internationale instellingen.
In Frankrijk speelde Rodrigues met name zijn Portugese versie van Shakespeare's Antony and Cleopatra op het Festival d'Avignon in 2015. By heart werd in 2014 gepresenteerd in het Théâtre de la Bastille, dat hem later uitnodigde om gedurende twee maanden in de lente van 2016 een 'bezetting' van het theater te leiden, waarin hij Bovary creëerde.
Als directeur van het Teatro Nacional Dona Maria II in Lissabon van 2015 tot 2021 bleef Tiago Rodrigues voorstellingen creëren met de beperkte middelen die hij zich als zijn eigen artistieke syntaxis had toegeëigend. Op grotere schaal werd hij bruggenbouwer tussen steden en landen, gastheer en pleitbezorger van een levend theater. In juli 2021 werd hij benoemd tot toekomstig directeur van het Festival d'Avignon, terwijl hij Tsjechovs The Cherry Orchard presenteerde in de Cour d'Honneur du Palais des Papes. Hij nam deze functie op in september 2022.
CONTACT
❔ Bent u geïnteresseerd om deze voorstelling te programmeren? Neem contact op met Sophie Vanden Broeck, verantwoordelijke verkoop bij NTGent:
✉: sophie.vanden.broeck@ntgent.be
☎: +32 485 80 38 43
❔ Hebt u op deze pagina niet het promomateriaal gevonden dat u zocht? Neem contact op met Benny D'haeseleer, communicatiemedewerker bij NTGent via benny.dhaeseleer@ntgent.be