Waarom u meer Franstalig theater ziet bij NTGent dit seizoen

Beste publiek van NTGent,

Ik heb enkele voorstellingen voor jullie uitgekozen. Of misschien hebben die voorstellingen mij gekozen, voor jullie. Om eerlijk te zijn heb ik geen voorstellingen geselecteerd. Ik heb vooral voor kunstenaars gekozen. Omdat ik van ze houd. En ‘kiezen’ is allicht niet het juiste woord. Want kan je echt kiezen of je iemand leuk vindt? Dit is de uitnodigingsbrief die ik hen schreef. Ik ben heel blij dat ze ja hebben gezegd, ik denk dat jullie geluksvogels zijn. Ik kijk ernaar uit om hun werk met jullie te delen.

Hartelijke groeten,

Ilyas

Lieve Yousra, Gaia en Emilienne,

Ik weet niet of jullie elkaar kennen. Als het niet zo is, dan zal dat in elk geval niet lang meer duren. Maar ik ken jullie wel, ik heb jullie voorstellingen gezien en ik heb een vraag voor jullie. Ik hoop dat het lukt. Ik schets jullie eerst mijn uitgangspunt, een basisidee dat nog wat uitdieping verdient. Daarna vertel ik jullie wat over mijn voorstel. Dit is een fragment uit de laatste voorstelling die ik heb geschreven: Hofstade. Die wordt voornamelijk gespeeld door tieners.

Viggo: Ik heb een existentiële vraag: als de wereld gewelddadig is, moeten we dan geweld gebruiken om onszelf te redden?

Abigaël: Ja. Ik zou graag “nee” zeggen, maar het antwoord is “ja”.

Viggo: Wat wil dat zeggen?

Abigaël: Viggo, je moet weten hoe je jezelf moet verdedigen. Het is eenvoudig. (stilte) Maar je moet ook een familie kiezen zodat je kan rusten. Wat wij willen is een familie creëren. Kiezen met wie we liefde delen.

Viggo: Als je groot bent, mag je dan je familie kiezen?

Babette: Ja.

Haby: Nee.

Ayoub: Nee.

Paloma: Ja.

Vasco: Dat hangt af van je referentiekader.

Viggo: Ik zou jullie als mijn familie willen kiezen maar tegelijkertijd mijn eigen familie willen houden. Kan dat? (stilte) Kan dat? Waarom antwoordt niemand mij?

Al een paar jaar probeer ik los te komen van de cynische houding die ik aannam toen ik jonger was. Ik nam die positie waarschijnlijk in als een daad van verzet tegen het systeem of omdat dat comfortabel was. Ik was omringd door burgerlijke mensen die beweerden geëngageerd te zijn. Maar ik vond hun engagement vals en flauw. Ik dacht: “Het is makkelijk om voor grote ideeën te vechten als je al met je gat in de boter bent gevallen”. Ik deed niets. Wat voor zin heeft het, dacht ik. Ik zat ernaast, toch zeker voor een stuk...

Vandaag zijn mijn ogen open voor nieuwe vormen van strijd. De strijdperken verruimen, de gedachten errond worden inclusiever of raken me meer. En nu het geweld in onze wereld blijft escaleren, voel ik meer dan ooit een urgentie. Een rebellie die meer doorleefd is. Misschien is het de leeftijd? Als een soort van omkerende adolescentie? Vandaag leef ik met het idee dat het essentieel is om tegen onrecht te vechten, hoe diep ons gat ook in de boter zit. Ongeacht of het realistisch is. Vechten voor gerechtigheid is altijd realistisch. Punt andere de lijn.

Maar strijden kan ook vermoeiend en schadelijk zijn. Je voelt je machteloos. Onze rechten worden van alle kanten aangevallen, er zijn zoveel gevechten die gevoerd moeten worden. Het doet ons duizelen. Dus de vraag als uitgangspunt voor dit gesprek is: hoe kunnen we samen strijden én een familie zijn, hoe we kunnen strijden zonder onszelf uit te putten? Hoe bouwen we ruimtes voor radicale strijd, maar ook ruimtes om te rusten en te herbronnen? En wat met theater binnen dat geheel? Welke betekenis willen we geven aan de podiumkunst die we creëren?

Wat is het, behalve het werk zelf, dat zoveel mensen samenbrengt in dezelfde ruimte? Een plek voor strijd, zachtheid, mobilisering, rust, vreugde? En kan dat allemaal tegelijk? Dit schemert door in elk van jullie projecten. Telkens op een andere manier, maar toch voel ik het.

Ik denk dat jullie alle drie een heel andere betekenis geven aan het podium dat jullie creëren. Toch zie ik telkens én de strijd én het verlangen om samen te zijn. Om een familie te vormen, in de breedste zin van het woord, voorbij bloedbanden. Strijd en zachtheid.

Emilienne, ik had het geluk om je voorstelling Rage op video te zien en ik droom ervan om ze ook in het echt te zien. Alvast één goeie reden om je te programmeren. Het was een klap in mijn gezicht. Ik heb gelachen en ik heb de trieste man die ik ben in vraag gesteld. Arme ik! Ik hou echt van je oneerbiedigheid, je humor en de originele polsslag in je werk. Na ons gesprek, begrijp ik dat de strijd voor jou veel verder gaat dan het podium van de theaterzaal, en ik denk dat het interessant kan zijn om daar samen verder over na te denken. Er is ook een duidelijk gevoel van verbondenheid tussen de performers op het podium, en die eenheid in de strijd spreekt me aan. Strijd en zachtheid.

Yousra, ik voel dat je in jouw project duidelijk maakt wat we nodig hebben om samen te vechten en een familie te vormen. Je schenkt ons met je persoonlijke verhaal een fundament waaraan het ons nog ontbreekt. Een helder statement dat ons toelaat om trots verder te doen en geweld met zachtmoedigheid te overwinnen. Het is een basis voor verbinding en een pleidooi om onszelf de nodige rustpunten te gunnen. Strijd en zachtheid.

Gaia, je brengt prachtig verslag uit van de strijd om het leven te vieren en familie heruit te vinden, en dat in een gewelddadige wereld vol racisme en seksisme. Ik hou van de zachte manier waarop je jouw levenskracht met ons deelt. Strijd en zachtheid.

Jullie betrokkenheid met het leven en met de stad — ­doorheen jullie artistieke projecten, maar ook door de standpunten die jullie innemen — prikkelen me en ik wil deze overpeinzingen graag delen met jullie en met het publiek van NTGent. Ik wil onze inzichten uitdiepen en misschien, wie weet, samen een familie vormen…

Mijn vraag: Doen jullie mee?