Forced Love

We starten dit nieuwe seizoen vanuit een expliciet engagement: dat we onze rol als stadstheater telkens opnieuw op scherp stellen. Bijvoorbeeld op het vlak van dekolonisatie. In diezelfde logica presenteren we een nieuw kunstwerk van de Congolese kunstenares Irene Kanga, lid van CATPC (Cercle d’Art des Travailleurs de Plantation Congolaise) in Lusanga, in opdracht van Wiels in Brussel en in coproductie met Human Activities. Het beeld is gemaakt in cacao en palmolie, en draagt als titel Forced Love, een verwijzing naar de donkere geschiedenis tussen Europa en Afrika. Het herinnert ons eraan hoe noodzakelijk solidariteit is, maar ook: dat elke vorm van solidariteit begint bij een collectief bewustzijn, ook internationaal.

Als gastsprekers op onze openingsavond in de schouwburg, inclusief de inhuldiging van het beeld, verwelkomen we Vlaams minister-president Jan Jambon, de Gentse schepen van Cultuur Sami Souguir en Bambi Ceuppens, antropologe en senior researcher bij het Africamuseum in Tervuren.

Irene Kanga is lid van de coöperatie Cercle d’art des travailleurs de plantation congolaise (CATPC) in Congo. Om de ontginning van natuurlijke bronnen door westerse bedrijven in plantages tegen te gaan, koopt CATPC met de inkomsten – uit de verkoop van kunstwerken op de westerse kunstmarkt – land terug van deze bedrijven. Forced Love werd door Kanga geboetseerd in klei alvorens te worden gescand en gemodelleerd in chocolade. Het werk is een evocatie van de exploitatie van cacao- en palmolieplantages, en van de asymmetrische dynamiek van de internationale handel voor de arbeiders die op de industriële plantages werken. Een recent Human Rights Watch-rapport geeft aan dat plantagearbeiders op westerse plantages in Congo slechts 18 USD maand verdienen. Althans, mannen. Vrouwen krijgen soms maar 9 USD per maand voor een full time job. 

De scène roept een historische gebeurtenis op: de verkrachting van Kafutchi, één van de vrouwen van de Pende-chef Matema Kelenge, door Belgische koloniale agenten tijdens een campagne van gedwongen arbeid op de plantage van de gebroeders Lever in Lusanga (voorheen Leverville) in 1931. Deze daad leidde onder meer tot de onthoofding en verminking van koloniaal agent Maximilien Balot als vergelding en tot de grote Pende-revolte.

Forced Love maakt als sculptuur deel uit van de tentoonstelling Risquons-tout in Wiels, te zien tot 10/01/21. NTGent koopt dit werk aan om het, na een presentatie van enkele maanden in onze inkomhal, uit te lenen aan andere Gentse kunst- en onderwijsinstellingen. Kanga’s kunstwerk gaat dus op tournee, als het ware.

OVER IRENE KANGA EN 'FORCED LOVE'

Irene Kanga is lid van de cooperatie Cercle d’art des travailleurs de plantation congolaise (CATPC). Om de ontginning van natuurlijke bronnen door westerse bedrijven in plantages tegen te gaan, koopt CATPC met de inkomsten uit de verkoop van kunstwerken op de westerse kunstmarkt Congolees land terug van deze bedrijven. 

Kanga’s Forced Love werd door de kunstenaar geboetseerd in klei alvorens te worden gescand en gemodelleerd in chocolade. Het werk is een materiële evocatie van de exploitatie van cacao en palmolie op de koloniale én 21ste eeuwse koloniale plantages, en de nog steeds asymmetrische dynamiek van de internationale industrie voor boeren die in de plantages werken. 

De scène roept een historische gebeurtenis op: de verkrachting van Kafutchi, één van de vrouwen van de Pende-chef Matema Kelenge, door Belgische koloniale agenten tijdens een campagne van gedwongen rekrutering van palmoogsters op de plantage van de gebroeders Lever in Lusanga (voorheen Leverville) in 1931. Deze daad leidde onder meer tot de onthoofding en verminking van koloniaal agent Maximilien Balot als vergelding en tot de grote Pende-revolte.

Het kunstwerk is gemaakt in opdracht van Wiels, Brussel, waar 'Forced Love' in een groter geheel te zien is in de tentoonstelling 'Risquons-tout', nog tot 10/01/21. Gecoproduceerd door Human Activities.

De film 'White Cube', geregisseerd door Renzo Martens en binnenkort in premiere, focust op plantages en musea en is gesitueerd in Lusanga, Congo.