20210914 122609

Het Groene Boek voor Theater

| 15 September 2021
Tijdens de creatie van Grief & Beauty hebben we voor het eerst gewerkt met het Theatre Green Book, een handleiding voor ecologisch werken in de theatersector. Een gesprek met Carmen Hornbostel, dramaturg bij de voorstelling en als lid van ons Ecoteam aanvuurder van het project.

Wat is het ‘Green Book’? 

The Theatre Green Book is een initiatief uit de UK en biedt een algemene standaard om ecologisch te werken in de theatersector. Het wil een handleiding zijn voor elk (producerend) theaterhuis om duurzaam te werken. De initiator, Paddy Dillon bracht theatermakers samen met experten in duurzaamheid om realistische en uitdagende doelstellingen te formuleren voor duurzaam theater.

De naam Green Book kwam er naar analogie van het Yellow Book, een standaard in de theatersector voor veiligheidsmaatregelen in het Verenigd Koninkrijk. Het is er zo bekend dat iedereen meteen weet waarnaar je verwijst. Diezelfde ambitie heeft het Green Book

Het allerbelangrijkste is dat het Green Book duurzaamheid verbindt met de kern van ons artistieke werk. Je kan duurzaamheid niet toevoegen aan het proces, je moet er vanaf het begin rekening mee houden. Van bij de ontwikkeling van een artistiek concept, neem je de duurzaamheidsgedachte mee.

Je kan duurzaamheid niet toevoegen aan een proces, je moet er van bij het begin rekening mee houden.

Hoe ziet dit Green Book eruit?

Dit 'boek' is eigenlijk een open source online document, dat door iedereen kan geraadpleegd worden. Wanneer het helemaal uitgewerkt is, zal het uit drie delen bestaan: duurzaam produceren, duurzame theaterinfrastructuur en duurzaam werken achter de schermen. Het eerste deel is nu gepubliceerd en zit in een 'testfase', verschillende theaters in verschillende landen proberen het uit. Wat werkt, wat moet worden aangepast, hoe algemeen toepasbaar zijn de geformuleerde doelen binnen verschillende theaters en artistieke methodes? NTGent maakt deel uit van deze testfase met de productie Grief & Beauty.

Je kan kiezen uit 3 verschillende niveau's: basis, gemiddeld en gevorderd. Voor elk van deze niveau's worden doelen en to does geformuleerd. Om je een voorbeeld te geven: op het basisniveau moet 50% van de gebruikte materialen (decor, rekwisieten, kostuums e.d.) een eerder leven hebben gehad. Voor het gemiddelde niveau mik je op 75% en voor het gevorderde op 100%. Dan moeten alle gekozen materialen gerecycleerd zijn. Op het gevorderde niveau werk je zelfs met een koolstofbudget.

Het boek geeft je natuurlijk alle nodige informatie over wat bedoeld wordt met elke doelstelling, wat je in detail moet weten. Je krijgt voorbeelden om koolstof, planning en budget te berekenen. Er is ook een toolkit met bijvoorbeeld een lijst van duurzame leveranciers van allerlei materialen die we nodig hebben. Wij maken daar nu een lokale, dus 'Vlaamse' equivalent van. Zo vermijden we dat iedereen steeds opnieuw hetzelfde onderzoek moet doen. Ook kennisdelen is duurzaam.

Voor welk niveau hebben jullie gekozen?

We kozen voor het basisniveau, die keuze werd gemaakt door het hele productieteam en ons hele theater. We wilden onszelf uitdagen maar ook realistisch zijn. Wat we vaststellen: er is erg veel werk wat duurzaamheid betreft. Maar wanneer ik bekijk wat we bereikt hebben, denk ik dat we ons misschien hebben onderschat.

Hoe kreeg je het hele team aan boord?

De verantwoordelijkheid ligt bij het hele team, niet enkel bij de regisseur, of iemand anders in het team. Daarom ondertekenden we aan het begin van ons project allemaal een contract waarin de doelstellingen geformuleerd stonden. Elk lid van het productieteam, of het nu een technicus, ontwerper, cateraar, acteur of actrice was, ondertekende en neemt verantwoordelijkheid op om die doelen te behalen. Het Green Book bevat onder andere zo'n voorbeeldformulier.

Daarnaast hebben we een 'sustainability champion' aangeduid, die een rol opneemt als coördinator. Maar opnieuw: het is een gedeelde verantwoordelijkheid om duurzaam te werken. Het is mooi om te zien hoe iedereen dit serieus neemt. Zo wordt het lichter werken dan we dachten.

Het moet ook echt gedragen worden door het team aangezien het elke keuze beïnvloedt: hoe zullen we onze cast en crew verplaatsen? Waar verblijven ze indien nodig? Welke aanpassingen moeten aan het decorontwerp gebeuren als er geen ecologische oplossingen bestaan? Kan je op ecologische wijze mist maken op scène? Hoe plannen we onze repetities zodat zo weinig mogelijk reizen nodig is. En ik kan nog wel even doorgaan...

Is het duurder?

Het is niet duurder, maar duurt wel langer. Je gaat niet naar IKEA om een nieuwe stoel, je moet de tijd vinden om de stoel die je wilt te vinden in een tweedehandszaak bijvoorbeeld. Dat kost tijd. Het eindigt ook niet bij de première. Ook wanneer we op tour gaan, en wanneer de voorstelling afloopt, ga je door. Want wat doe je met al het materiaal dat je gebruikt hebt? We geven het materiaal dat we hebben gekocht terug aan de Ecoshop nadien, en we maken een plan voor waar we welk materiaal kunnen hergebruiken of recycleren. Het Green Book biedt een 360° handleiding voor het hele proces.

Wat is het verschil met vroeger?

NTGent heeft het over klimaatverandering op en naast de scène met o.a. haar School of Resistance, het ondersteunt structurele verandering binnen internationale netwerken en activistische initiatieven zoals de No Cap Tomaties (dit is een onderdeel van The New Gospel) en het gebruikt nu voor bijna 100% groene energie. Het verschil is dat we duurzaamheid nu ook meenemen in de kern van ons artistieke werk. Het is tijd om onze houding tegenover duurzaamheid te veranderen. Het is geen eenmalig event. We zouden niet moeten vermelden wanneer iets duurzaam geproduceerd is, het zou standaard moeten zijn.

Duurzaamheid gaat niet enkel over producten, het gaat om gedrag.

Hoe krijg je het idee naar het hele huis gecommuniceerd? Ook bij de mensen die minder dicht bij de productie betrokken zijn?

Het idee verspreidt zich via verschillende kanalen. Het allerbelangrijkste is nog steeds de babbeltjes die mensen hebben tijdens of na een meeting of aan de koffiemachine. Bijvoorbeeld: onze inspiciënt sprak over het Green Book met een collega van publiekswerking en ze kwamen samen op het idee om de tablets (red. die worden gebruikt om voorstellingen toegankelijk te maken) te gebruiken om zo dagelijks de nieuwe scripts te verdelen, in plaats van ze telkens te moeten printen.

Daar bovenop zal er natuurlijk een evaluatie gebeuren met de initiator van het Green Book. We plannen daarop workshops te organiseren voor een zelf-analyse en kennisdeling binnen NTGent, om concrete doelen voor de toekomst te kunnen formuleren. We zetten het topic ook vroeger op de agenda: het helpt ons beslissen met wie we samenwerken, hoe we ons programma samenstellen, etc. We hebben nog veel werk voor de boeg.

Wat we proberen te veranderen is het idee dat duurzaamheid enkel over producten gaat: het gaat over ons gedrag. We moeten het omkeren: duurzaam gedrag moet de standaard worden.