“We geven moeders altijd de schuld. Zo werkt het patriarchaat”

‘Elektra Unbound' gebruikt het format van een auditie. Drie jonge acteurs gaan op jacht naar de rol van Elektra. Tegelijk onthullen ze heel expliciet hun eigen rampzalige levens. Wat is de betekenis daarachter?

Lua: "De ambitie was om een pastiche te maken, een format binnen comedy dat het origineel eert en er tegelijkertijd de spot mee drijft. In die spot zit een vorm van maatschappijkritiek. We casten niet de beste Elektra, maar de meest tragische persoon."

"We portretteren onszelf vandaag de dag allemaal als een product of een project, vooral online. Dat gaat gepaard met het uitbuiten van persoonlijk leed en psychische aandoeningen voor likes. Wie op TikTok of Instagram boven de massa wil uitsteken, moet ‘authentiek’ zijn. Maar die zogenaamde authenticiteit is sterk verbonden met buiten de norm vallen op vlak van neurodiversiteit, gender of ras. Door je persoonlijke strijd te etaleren, word je authentieker. Je profiteert ervan. Dat is heel tragisch."

Pablo: "Die uitbuiting is ook zichtbaar in de kunst. Kunstenaars trekken tegenwoordig de aandacht door te laten zien hoe 'uniek' ze zijn als persoon nog voordat ze hun werk publiceren of uitbrengen. Het is fascinerend maar ook erg tragisch, zoals Lua zei. We laten al onze mislukkingen en tragedies zien, maar nauwelijks een dag later komt er een nieuw viraal verhaal dat ons eigen leed overschaduwt. Van echte heling is geen sprake. Zoveel jonge mensen lijden daar tegenwoordig onder."

Lua, jij speelt de rol van een regisseur die de auditanten pusht om hun persoonlijk leed te etaleren omdat je weet dat het verkoopt. Hoe dicht staat jouw personage bij de Lua die hier voor ons zit?

Lua: "Mijn personage is exact zoals ik. Ik ben onder de indruk dat er nog mensen zijn die met mij willen werken (lacht)... Nee, serieus, ik probeer heel lief en attent te zijn ten opzichte van mijn acteurs en team. Al is het wel zo dat - elke keer als ik een personage voor mezelf creëer -  ik afscheid probeer te nemen van een negatief aspect van mijn persoonlijkheid. In dit geval wilde ik afrekenen met mijn woede. Een intrinsieke woede die het gevolg is van het structureel geweld dat ik ervaar omdat ik een vrouw ben, een persoon van kleur, een moeder... "

"Geïnspireerd door het personage van Elektra heb ik me afgevraagd: wat als ik dit ene ding kan zijn gedurende de hele anderhalf uur van de voorstelling? Hoe kan ik mijn woede omzetten in een esthetische ervaring en misschien tegelijkertijd mezelf een beetje genezen? Sowieso is comedy altijd een overdrijving van conflict."

Een van de belangrijke elementen van Griekse tragedies die jullie in 'Elektra Unbound' behouden, is het koor. Welke rol speelt het?

Pablo: "Om te beginnen vervult het de twee klassieke functies van het Griekse koor: het vertellen - of zingen - van het verhaal en het commentaar geven. In ons stuk geeft het koor vooral commentaar op de personages, op een zeer veroordelende manier, een verwijzing naar de commentaarsecties op sociale media en de critici die artistieke projecten beoordelen."

Lua: "Bij de Grieken was het koor een politieke stem. Het moest de idee van democratie vertegenwoordigen. In onze voorstelling is het koor een commentaar op de vrijheid die we online denken te hebben. We kunnen eender wat zeggen, wanneer we ook maar willen. Maar net als Elektra, die schreeuwt en schreeuwt en toch zo gemakkelijk vergeten wordt, hebben we met onze online stem geen echte impact op de maatschappij of het beleid. Erger nog, we voeden voortdurend een zeer manipulatief systeem dat ons alleen bepaalde dingen laat lezen, groepen van gelijkgestemden vormt en de polarisatie oppookt. Het koor in Elektra Unbound richt onze aandacht op de misleidende werking van algoritmes."

De cast van 'Elektra Unbound' bestaat onder anderen uit drie jonge acteurs die nog student zijn of recent afstudeerden. Hoe is het om met hen te werken?

Lua: "Ik beschouw ze niet als studenten, het zijn getrainde acteurs en ze zijn fantastisch om mee te werken. De creatie van Elektra Unbound is een geweldig proces geweest. Samen met de cast, met Pablo en met onze dramaturg Joline Vermeulen, ben ik in de Griekse tragedies gedoken. We hebben een pak versies gelezen van de Oresteia en uitgebreid research gedaan. Daarna zijn we vanuit het niets scènes gaan opbouwen; iconische scènes uit de Oresteia maar ook interviews, een format waar ik al lang mee wilde werken. We hebben samen de personages uitgediept en onze grappen scherper gemaakt. Het was een behoorlijk technisch proces, maar heel erg leuk."

Was het een soortgelijk proces als bij je vorige voorstellingen, Lua? Of was het net heel anders omdat 'Elektra Unbound' geen monoloog is zoals 'Ferox Tempus' of 'Short of Lying'?

Lua: "Er is een groot deel van mijn methodologie dat altijd terugkomt, met name de focus op de het bedrieglijke van taal en communicatie, en de mechanismen daarachter. Deze keer vroeg ik me af: hoe kunnen alle personages op het toneel onbetrouwbaar zijn en instabiliteit hebben in wat ze zeggen op scène?"

"Voor het eerst dialogen schrijven, was een uitdaging, maar ik vond het geweldig. Het gaf me de kans om zoveel leuke interacties te creëren... de grootste uitdaging bleek uiteindelijk om te gaan schrappen in wat ik schreef (lacht)."

--- interview door Jonas Mayeur en Joline Vermeulen